Podobno nie zjeść obwarzanka będąc w Krakowie, to jak nie zjeść bagietki będąc w Paryżu. Charakterystyczne przeszklone wózki z okrągłymi wypiekami to nieodłączny widok na krakowskim rynku i pod wieloma zakładami pracy. Jednak przez to, że urodziliśmy się w Krakowie i tutaj też mieszkaliśmy przez większość swojego życia, nigdy tak na prawdę nie zastanawialiśmy się nad wyjątkowością i historią tego regionalnego produktu. Na szczęście istnieje Żywe Muzeum Obwarzanka, w którym nie tylko można poznać jego tradycję, ale również wykonać własnego obwarzanka własnoręcznie.
Turyści przyjeżdżający do Krakowa raczej mają zjedzenie obwarzanka na swoje liście “must do”. Dla nas jednak w większości przypadków obwarzanek był szybką przekąską albo drugim śniadaniem zakupionym w drodze do szkoły/pracy, kiedy akurat brakło czasu na przygotowanie konkretnego posiłku w domu. Przez wiele lat żyliśmy w niewiedzy na temat obwarzanka, a ten produkt zdecydowanie zasługuje na trochę więcej uwagi. Zatem zacznijmy może od początku. Oto czego dowiedzieliśmy się podczas wizyty w Żywym Muzeum Obwarzanka w Krakowie.
Królewski wypiek
Obwarzanek krakowski powstał ponad 600 lat temu, o czym świadczą pierwsze wzmianki o tym wypieku pochodzące z roku 1394. Obwarzanki pałaszowała prawdopodobnie sama królowa Jadwiga.
Nazwa natomiast pochodzi od procesu obwarzania, zanim jeszcze produkt trafi do pieca. Obwarzanie to nic innego jak zanurzenie obwarzanka na chwilę w gorącej wodzie, aby zahamować proces wyrastania drożdży.
Składniki i proces powstawania
Jakie składniki potrzebne są do stworzenia ciasta na obwarzanka? Nic prostszego:
-mąka
-drożdże
-cukier
-sól
-woda
-olej/oliwa/masło
Wszystkie składniki należy ze sobą połączyć, a gdy powstanie już ciasto, trzeba uformować je w dwie kulki, które następnie należy rozwałkować na dwa paski. Paski te przekłada się następnie między sobą jak warkocz, a na końcu gotowe kółko należy ze sobą skleić i dodatkowo wzmocnić łączenie takim drewnianym szpikulcem.
W Żywym Muzeum Obwarzanka połączyliśmy ze sobą wszystkie składniki symbolicznie, ale do rozwałkowywania otrzymaliśmy już gotowe kulki ciasta, które miało wcześniej czas na wyrośnięcie. Obwarzanki splataliśmy oczywiście własnoręcznie, natomiast przy produkcji na większą skalę taki proces produkcji byłby zbyt wolny. Profesjonalne obwarzanki wytwarzane są nieco inaczej, choć oczywiście nie bez udziału zręcznych i profesjonalnych piekarzy, którzy są podobno w stanie wyprodukować aż 1000 obwarzanków na godzinę!
Chronione Oznaczenie Geograficzne
W 2010 r. obwarzanek został wpisany na listę Chronionych Oznaczeń Geograficznych, co oznacza, że jego kształt, wymiary i proces wytwarzania są ściśle określone. Ponadto, wytwarzany może być w tylko jednym konkretnym regionie – w przypadku obwarzanka jest to Kraków, powiat krakowski i wielicki.
W Krakowie tylko 8 piekarni ma certyfikat prawdziwych obwarzanków. Patrząc na kanciaste kształty mojego, szczerze wątpię żebym taki certyfikat dostała 😛
Uwaga na podróbki
Trzeba uważać żeby nie naciąć się na podróbkę obwarzanka. Te prawdziwe powinny mieć ślady podłużne, ewentualnie w kratkę, po pieczeniu na ruszcie w piecu. Produkty podrobione powstają masowo, posiadają na odwrocie kropeczki i sprzedawane są jako “precle”.
Czeladnik obwarzankowy
Po wspólnym przygotowaniu własnych obwarzanków, te idą do obwarzenia i do pieca. Ach, no i oczywiście wcześniej każdy uczestnik kursu wybiera jaką chce posypkę dla swojego obwarzanka. Do wyboru jest mak, sezam i sól. Choć na mieście nie raz kupić można też obwarzanki z serem.
Chwilę czekamy aż nasze wypieki wyjdą z pieca, w międzyczasie oglądając jeszcze dwa ciekawe filmiki i w krótce dostajemy do rąk własnych cieplutkie i świeżutkie obwarzanki razem z dyplomami czeladnika obwarzankowego.
I na tym nasza wizyta w muzeum się kończy. Swojego obwarzanka można zjeść póki ciepły (taki jest najlepszy) albo zostawić na pamiątkę. Żywe Muzeum Obwarzanka to nasze niedawne bardzo pozytywne odkrycie na mapie Krakowa. Super było odkryć tę część historii naszego miasta, jakim jest niepozorny obwarzanek. Szczerze polecamy to nietuzinkowe miejsce zarówno miejscowym jak i turystom i to w każdym wieku. Doświadczenie zrobienia swojego własnego tradycyjnego wypieku na pewno będzie ciekawym urozmaiceniem podczas zwiedzania Krakowa. Dajcie znać czy byliście i jakie są wasze wrażenia. A może podobne miejsce znajduje się w waszym regionie? Czekamy na polecajki!
